Θέση: Μεγανήσι Λευκάδας

Τα παλαιά πηγάδια του Μεγανησίου εξυπηρέτησαν τις ανάγκες των κατοίκων για πολλές δεκαετίες πριν την κατασκευή του δικτύου ύδρευσης. Σήμερα παραμένουν μνημεία λαϊκής τεχνογνωσίας και αποτελούν σημαντικά τοπόσημα (landmarks) του νησιού.

Στο Σπαρτοχώρι, σε μικρή απόσταση από την παραλία, το πηγάδι του Αθερίνου είναι διαμορφωμένο με χαμηλή κυκλική βάση, πλακόστρωτη με ακανόνιστες πλάκες. Η οπή του πηγαδιού, κυλινδρική λιθοδομή, επιστεγάζεται με μονολιθική τετράγωνη πλάκα. Περιβάλλεται από χαμηλή αργολιθοδομή που οριοθετεί το χώρο.

Οι παλαιότερες επισκευές με τσιμέντο έχουν διαβρωθεί και η ανάγκη αποκατάστασης είναι πλέον φανερή. Θα γίνει καθαρισμός των αρμών και νέα αρμολογήματα με ποζολανικό υλικό (κεραμότριμα), άμμο και μικρή πρόσμιξη λευκού τσιμέντου. Αντίστοιχα θα αποκατασταθεί το επίχρισμα της κυλινδρικής βάσης με νέο ίδιου χρώματος. Θα αντικατασταθούν με φειδώ όποιες πλάκες είναι ιδιαίτερα σπασμένες, με ίδιες από την περιοχή και θα ανακατασκευαστεί το παραδοσιακό κυκλικό σιδερένιο κάλυμμα με ηλώσεις, με πρότυπο αυτό του πηγαδιού Βλαστάρας.

Στον περίβολο, μετά την αποψίλωση των παρασίτων θα συμπληρωθεί η χαμηλή λιθοδομή προκειμένου να εγκιβωτιστεί το νέο δάπεδο. Το δάπεδο θα αποτελείται από λιθορριπή με κροκάλα, γαιωύφασμα και στρώση από άμμο σπαστήρα. Η λιθορριπή διευκολύνει την αποστράγγιση και το γεωύφασμα αποτρέπει την απόφραξή της από την άμμο. Το σύνολο αποτελεί φραγή για την ανάπτυξη ανεπιθύμητη βλάστησης. Η τελική επιφάνεια μετά από βρέξιμο θα είναι γίνει αρκετά συμπαγής και ταυτόχρονα απορροφητική.

Στη διαδρομή που οδηγεί από το Κατωμέρι στο Βαθύ το πηγάδι Καραμαντάνι αποτελεί μια ιδιαίτερα επιμελημένη κατασκευή οπλισμένου σκυροδέματος της δεκαετίας του ‘60. Τέσσερα λεπτά υποστυλώματα, περιμετρικές δοκοί και οριζόντια πλάκα επιστέγασης.

Η ευρηματική διαμόρφωση του στεγάστρου που ταυτόχρονα λειτουργεί ως συλλέκτης του νερού της βροχής, η γεωμετρία των κυκλικών πάγκων και το κεντρικό οκταγωνικό πρίσμα και η συμμετρική περιτοίχιση του συνόλου αναδεικνύουν τις δυνατότητες του υλικού και την κατασκευαστική δεινότητα του τεχνίτη.

Οι φθορές συνίστανται στη μερική διάβρωση της επιφάνειας και στην αποκάλυψη τμημάτων του σιδηρού οπλισμού. Η αποκατάσταση θα γίνει με αντισκωρική επεξεργασία του οπλισμού, συμπλήρωση των διαβρωμένων τμημάτων με εποξειδικές ρητίνες και τελική διαμόρφωση με εποξειδικό κονίαμα και βαφή. Επίσης θα γίνει διακριτική υγρομόνωση της πλάκας. Το δάπεδο θα στρωθεί με λευκές και μαύρες πλάκες σε μοτίβο σκακιέρας. Θα τοποθετηθεί φωτισμός στο δάπεδο ώστε το σύνολο να φωτίζεται με την αντανάκλαση της οροφής. Στην είσοδο θα διαμορφωθεί επιφάνεια σκυροδέματος με ένθετη μεταλλική σήμανση της θέσης και του προσανατολισμού. Θα γίνουν εκτεταμένες αποψιλώσεις στον περιβάλλοντα χώρο και νέες φυτεύσεις στη συνέχεια της διαμόρφωσης του μονοπατιού. Το πηγάδι θα αναδειχθεί ξανά σε κομβικό σημείο της διαδρομής.